მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„მომზადებული კერძი ორ საათზე მეტხანს არ უნდა დაყოვნდეს ოთახის ტემპერატურაზე,“ - მიხეილ ბეღელაძე
სურსათის უვნებლობის ექსპერტმა მიხეილ ბეღელაძემ მაცივარში პროდუქტების შენახვის წესების შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ მათი დაცვა აუცილებელია:
„მაცივარში პროდუქტის შენახვას თავისი წესები აქვს. მაცივრის ზონები შემდეგნაირად იყოფა: 0-6 გრადუსი არის ძირითადი ნაწილი, საყინულეში ტემპერატურა -12 გრადუსიდან -18 გრადუსამდეა. საყინულეში იდეალური ტემპერატურა მაინც -18 გრადუსია. გასათვალისწინებელია, რომ მაცივარში დავიცვათ აერაცია, ტენიანობა. პროდუქტებს როდესაც ვაწყობთ მაცივარში, ჰაერის ცირკულაცია უნდა მოხდეს. არ უნდა იყოს გადავსებული მაცივარი. მაცივარში ყველაზე ცივი ადგილი არის ქვედა ნაწილი. ხორცი, თევზი და სხვა მალფუჭებადი პროდუქტები უნდა დავაწყოთ მაცივრის ქვედა, ყველაზე ცივ ნაწილში.“
მიხეილ ბეღელაძემ ის პროდუქტები დაასახელა, რომელთა შენახვა მაცივრის კარში რეკომენდებული არ არის:
„მაცივრის კარი არის ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად გაღებადი ნაწილი. ის ყველაზე ნაკლებად ინარჩუნებს სიგრილეს. არ შეიძლება იქ განვათავსოთ მალფუჭებადი პროდუქტები. ტყემალი, საწებელი და მსგავსი პროდუქტები შეგვიძლია აქ მოვათავსოთ. თუ პასტერიზებული არ არის რძე, არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ის მოვათავსოთ მაცივრის კარში. არ არის რეკომენდებული კვერცხის მოთავსება მაცივრის კარში. კვერცხი უნდა გაირეცხოს და მოთავსდეს მაცივრის ქვედა ზონაში. ის უნდა იყოს თავის დახურულ კონტეინერში და არ უნდა ჰქონდეს კვეთა სხვა პროდუქტებთან.“
„მაცივარში უნდა დავიცვათ პროდუქტების ერთგვაროვნების პრინციპი. ხორცპროდუქტები, რძის პროდუქტები, ბოსტნეული, მზა პროდუქტები, კვერცხი, თევზი, ქათამი ერთმანეთთან შეხებაში არ უნდა იყოს არავითარ შემთხვევაში. იდეალურია, თუ ეს პროდუქტები გვექნება კონტეინერებში, ცალ-ცალკე გამოყოფილი. პროდუქტები ღია მდგომარეობაში არავითარ შემთხვევაში არ უნდა იყოს. მომზადებული კერძის შედგმა მაცივარში შეიძლება, მაგრამ მაცივარი ვერ უძლებს უბრალოდ. მომზადებული კერძის შუაგულში დაახლოებით 60 გრადუსია, 60-65 გრადუსიდან 10 გრადუსზე უნდა ჩამოვიდეს ტემპერატურა 2 საათის განმავლობაში, ეს არის სწორი გაგრილება. შემდეგ შეგვიძლია მაცივარში გადავიტანოთ. ზოგადად მომზადებული კერძი ორ საათზე მეტხანს არ უნდა დაყოვნდეს ოთახის ტემპერატურაზე.“ - აღნიშნულ საკითხზე მიხეილ ბეღელაძემ ტელეკომპანია „ფორმულას“ გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ისაუბრა.
