მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„ზოგჯერ ექიმები იბრალებენ, რომ ყველაფერში ერკვევიან და ნიშნავენ ისეთ წამლებს, რომლითაც გულს უხარებენ ფარმაცევტულ კომპანიებს,“ - გოგიტა გეგელაშვილი
ნევროლოგმა გოგიტა გეგელაშვილმა ექიმების მიერ ფარმაცევტული კომპანიების საამებლად პაციენტებისთვის წამლების დანიშვნის პრაქტიკა გააკრიტიკა. მან აღნიშნა, რომ ექიმები ზოგჯერ იბრალებენ, რომ ყველაფერში ერკვევიან:
„ზოგჯერ ექიმები იბრალებენ, რომ ყველაფერში ერკვევიან. მოაზროვნის პოზას მიიღებენ და ნიშნავენ ისეთ წამლებს, რომლითაც გულს უხარებენ ფარმაცევტულ კომპანიებს. იმის მაგივრად, რომ იმედი ჩაუსახონ ადამიანს და მთავარი სამკურნალო იარაღი, ცხოვრების ჯანსაღი წესის შენარჩუნება, საკუთარ თავზე მუშაობა ურჩიონ, უშვებენ აფთიაქში იმედის საყიდლად. როდესაც ექიმი ხედავს, რომ პაციენტზე ბევრი რამ არის დამოკიდებული, შეუძლია არ უთხრას ეს ამ სიტყვებით: „აიყვანე შენი თავი ხელში.“ „აიყვანე შენი თავი ხელში“ მას ესმის ლოჯში, აივანზე, მეზობელთან, იტალიურ ეზოში.“
გოგიტა გეგელაშვილის თქმით, ექიმები სცოდავენ, როდესაც ფარმაცევტული კომპანიების საამებლად სხვადასხვა პრეპარატს ნიშნავენ:
„კი ბატონო, ექიმები სცოდავენ, როდესაც ფარმაცევტული კომპანიების საამებლად ნიშნავენ ანტიოქსიდანტებს, ჟანგბადის წვეთებს. შეიძლება, რომ ჟანგბადი, რომელიც შეიწოვება ფილტვებიდან, კუჭიდან იწოვებოდეს და ჟანგბადის წვეთები დალიო ადამიანმა XXI საუკუნეში?! ჩვენ მიჩვეულები ვართ, რომ უნდა მივიდეთ ექიმთან წამლის გამოსაწერად. ექიმიც ცდილობს, პაციენტს გამოუწეროს წამალი. აგრესიას გამოხატავენ და ფულის დაბრუნებას ითხოვენ, როდესაც შენ ასწავლი ჯანსაღი ცხოვრების წესს. დასავლეთში გახარებული გამოდის ადამიანი ექიმის კაბინეტიდან, თუ წამალს არ დაუნიშნავენ. ჩვენთან თუ წამალი დაგინიშნეს, თან ძვირიანი, კმაყოფილი ხარ. ამაში იხარჯება დრო.“
„როდესაც პაციენტი ითხოვს მარტო წამალს, გაურბის პასუხისმგებლობას. ავადმყოფობის მართვა მიმდინარეობს, უნდა გაირჩეს, რა გააკეთოს პაციენტმა და რა გააკეთოს ექიმმა. რეპეტიტორთან დაჰყავთ ბავშვი ინგლისურის სასწავლებლად. თუ არ იმუშავა და იმეცადინა სახლში, რეპეტიტორის რა ბრალია?! მთავარი ინსტრუმენტი არის საკუთარ თავზე მუშაობა. ქრონიკული დაღლილობის სინდრომის მქონე პაციენტები არიან ზარმაცები. 1000 ლარის წამალს იყიდიან და რომ ეუბნები: „ბევრი წყალი დალიე,“ გპასუხობენ: „იცით, მე არ შემიძლია წყლის დალევა, არ შემიძლია ვარჯიში, დაღლილი ვარ.“ ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ექიმის შეგულიანებას და იმედს. როდესაც პაციენტი მოდის და იხდის ფულს, მან უნდა მიიღოს იმედი. ეს იმედი თუ გადაეცი პაციენტს, ნაკლები წამალი დასჭირდება, ნაკლები ქიმია დასჭირდება, არ დასჭირდება ინტერნეტით გამოწერა რეკლამირებული პრეპარატების,“ - აღნიშნულ საკითხებზე გოგიტა გეგელაშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დილა“ ისაუბრა.
