მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„მე სარტყელის გამოყენების წინააღმდეგი უფრო ვარ, ვიდრე ჭოჭინის,“- პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი
პედიატრმა ინგა მამუჩიშვილმა ჭოჭინის გამოყენების საფრთხეებზე ისაუბრა. მისი თქმით, ჭოჭინის გამოყენება ზოგიერთ ქვეყანაში აკრძალულია:
„ძალიან ბევრ ქვეყანაში, მათ შორის შეერთებულ შტატებში ჭოჭინა საერთოდ აკრძალულია. ის აკრძალულია იმის გამო ,რომ ბავშვის ძვალ-სახსროვანი სისტემა განიცდის ცვლილებებს. მეორე სერიოზული მიზეზი არის ბავშვის ტრავმატიზაცია. როდესაც ბავშვი ჭოჭინაშია, მშობელი ადუნებს ყურადღებას. ბავშვს შეუძლია გადავარდეს სადღაც, ჩამოწიოს შეერთებული ცხელი უთო და დაიდოს ზედ, გადმოისხას ცხელი წყალი. ასე ვერ იტყვი, რომ ჭოჭინა არ შეიძლება, იმიტომ, რომ ის გარკვეულ კომფორტს მშობელსაც უქმნის. თუმცა ამასთან დაკავშირებით მშობლები ძალიან ყურადღებით უნდა იყვნენ.“
ინგა მამუჩიშვილის თქმით, ჭოჭინაში ბავშვი იატაკს ფეხებით უნდა ეყრდნობოდეს:
„ბავშვის ძვალ-სახსროვანი სისტემა სადღაც 6-9 თვიდან იწყებს განვითარებას უფრო ინტენსიურად და 9 თვის ასაკში ყალიბდებდა. ჭოჭინაში როდესაც დგას ბავშვი, ის აუცილებლად უნდა ეყრდნობოდეს ფეხებით. ტრავმატიზაციას რაც შეეხება, გვქონდა შემთხვევა, რომ ბავშვმა ადუღებული ცხელი ჩაი გადაისხა ზედ და მიიღო სერიოზული დამწვრობა. ბავშვი ჭოჭინაში ვეღარ აკონტროლებს თავს და დაქრის.“
„როდესაც ვიყენებთ სარტყლებს, რომლის მომხრე მე სულაც არ ვარ, სარტყელს რომ გამოაბამენ ბავშვს და ატარებენ, ის იმართება ასეთ შემთხვევაში და ყურადღებას ადუნებს. უსაფრთხოების ზომები უკვე აღარ აქვს. ის დარწმუნებულია იმაში, რომ უკან მისდევს ვიღაც და მართავს, სიფრთხილეს კარგავს. მე ამის წინააღმდეგი უფრო ვარ, ვიდრე ჭოჭინის.სანამ გამოვიყენებთ ჭოჭინას, კენგურუს ან სარტყელს, გავიაროთ კონსულტაცია ორთოპედთან. ახლა არის ძვალ-სახსროვანი დაავადებების საუკუნე. ჭოჭინაში ბავშვის ჩასმამდე აუცილებლად შევეკითხოთ ორთოპედს, რამდენად შეიძლება ბავშვის ჭოჭინაში ჩასმა,“ - აღნიშნულ საკითხზე ინგა მამუჩიშვილმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.
