მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„ეს ღმერთის გადარჩენილი ბავშვია, ის 650 გრამი დაიბადა,“ - ლევან რატიანი პირველ საუნივერსიტეტო კლინიკაში სასწაულებრივად გადარჩენილი ახალშობილისა და დედის შესახებ
44 წლის თამარი 22 კვირის ორსული იყო, როდესაც კოვიდ-19-ის გართულებული ფორმით რეანიმაციულ განყოფილებაში მოათავსეს. დედისა და ნაყოფის მდგომარეობა უკიდურესად კრიტიკული იყო, რის გამოც ორსულობის შეწყვეტის შესახებ დაისვა საკითხი.
პირველი საუნივერსიტეტო კლინიკის დირექტორმა ლევან რატიანმა პატარა ლაზარეს სასწაულებრივად გადარჩენის შესახებ ისაუბრა:
„მიმაჩნია, რომ ეს დიდი წარმატებაა არამარტო ჩვენი კლინიკისთვის, არამედ მთელი ქვეყნის მასშტაბით. ძალიან იშვიათი შემთხვევებია მე რაც გადავხედე. მსოფლიო მასშტაბით ასეთი შემთხვევა თითქმის არცერთ კლინიკაში არ ყოფილა. გონებაში არ დამიშვია, რომ დედას და შვილს ცუდი გამოსავალი ექნებოდათ. არ ვუშვებდი ამას, შინაგანად მქონდა განცდა, რომ ისინი აუცილებლად გადარჩებოდნენ.“
ლევან რატიანის თქმით, დედის და ნაყოფის მდგომარეობა კრიტიკული იყო:
„გამოხატული იყო სუნთქვის უკმარისობა, იყო ჟანგბადდამოკიდებულება, მოთავსდა ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში. ნაყოფი აღმოჩნდა 420 გრამი. დაახლოებით 18 საათში იმდენად დამძიმდა პაციენტის მდგომარეობა, რომ რეანიმაციაში გადავიყვანეთ. ცხოვრებაში არ დამავიწყდება მისი სიტყვები: „მე დედა უნდა გავხდე, ექიმო! ეს არ გააკეთოთ, რომ ჩემი სიცოცხლის გადარჩენისთვის მე ორსულობა შემიწყვიტოთ.“ ყოველდღიურად გვქონდა კონსილიუმი. ყოველი წუთი გადამწყვეტი იყო. დედის სიცოცხლე უნდა გადაგვერჩინა. მცირე შანსი იყო, რომ 22 კვირის ნაყოფს, თუ ის გაჩნდებოდა სიცოცხლისუნარიანობა გაჩენოდა. 25 კვირაზე ჩატარდა საკეისრო კვეთა. დაიბადა 650 გრამი ნაყოფი. ნაყოფი გადავიყვანეთ მართვით სუნთქვაზე. დედა-შვილი იმყოფებოდნენ კრიტიკულ მდგომარეობაში. ყველაფერი ჩადო ჩვენმა კლინიკამ, რომ დედა-შვილის სიცოცხლე გადარჩენილიყო. ღმერთის წყალობით გამარჯვებას მივაღწიეთ. დედა 8 კვირის შემდეგ მოიხსნა აპარატიდან. ახალშობილმაც გარკვეული პერიოდის შემდეგ დაიწყო წონაში მატება. სულ ამას ვიძახი, რომ ეს ღმერთის გადარჩენილი ბავშვია. მან დაიწყო წოვა, აღუდგა ყლაპვის რეფლექსი.“
„მახსოვს ლაზარე იყო ფოტოზე სულ წითელი. „ეს არის შენი ლაზარე, თამარ და იბრძოლე ლაზარესთვის, ლაზარე გადარჩა,“ - ასე მითხრა ლევანი ექიმმა. დე, ლაზარე, უფალმა მაჩუქა შენი თავი და წმინდა მარიამმა. სადაც არ უნდა მოვხვდე, ამ სასწაულს ვყვები. უფლის და სასწაული გუნდის ხელში მოვხვდით. მოციქულებს შორის უფალს ყველაზე ძალიან ლაზარე უყვარდა. ვფიქრობდი, რომ გარდაიცვლება უფალი მკვდრეთით აღადგენს-მეთქი. ჩემმა მეუღლემ მითხრა, რომ ისე იძახოდი ლაზარეს, მართლა მკვდრეთით აღადგინა უფალმა დედა და შვილი,“ - აღნიშნა პატარა ლაზარეს დედამ.
