რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„ხორცის ნახარში და ბულიონი ჯანმრთელობისთვის მაინცდამაინც სასარგებლო არ არის,“ - ჰემატოლოგი ნინო შარაშენიძე
ჰემატოლოგმა ნინო შარაშენიძემ ხორცის სწორად მომზადებისა და მიღების წესებზე ისაუბრა, რათა მისგან ორგანიზმმა რკინა მაქსიმალურად შეიწოვოს:
„რაოდენობრივად 100 გრამი პროდუქტი ყველაზე დიდი რაოდენობით რკინას შეიცავს საქონლის წითელი ხორცი, საქონლის ენა. ხორცი უნდა იყოს სპეციალურად დამუშავებული. მისი მომზადების პროცესში არ უნდა მოხდეს რკინის გარეთ გამორეცხვა. 100 გრამი ხორცის მიღება გაცილებით ადვილია, ვიდრე დიდი რაოდენობით ბოსტნეულის მიღება.“
ნინო შარაშენიძის თქმით, ხორცის მომზადების ორი მარტივი წესი არსებობს:
„მომზადება ძალიან მარტივია. არსებობს ხორცის მომზადების ორი მარტივი წესი. თუ გინდათ, რომ ბულიონი გამდიდრებული იყოს ნივთიერებებით, ხორცი უნდა ჩადოთ ცივ წყალში, რომ დუღილის პროცესში ეს ნივთიერებები ბულიონში გამოირეცხოს. თუ იღებთ ხორცს, როგორც სამკურნალო საშუალებას, სჯობს ჩადოთ ცხელ წყალში და ისე მოხარშოთ. საერთოდ ხორცის ნახარში და ბულიონი ჯანმრთელობისთვის მაინცდამაინც სასარგებლო არ არის. თუმცა არსებობს მთელი რიგი პრობლემები, რომლის დროსაც პროტეინებით მდიდარი ბულიონი ენიშნება ხოლმე პაციენტს.“
„ბულიონის ნახარშის გამოცვლა ხორცის კვებით ღირებულებაზე საერთოდ არ მოქმედებს. თქვენ შეგიძლიათ ბულიონს ხუთჯერ გამოუცვალოთ წყალი. მთავარია, რომ ის ყველა გამოცვლის დროს ცხელ წყალში მოათავსოთ,“- აღნიშნულ საკითხზე ნინო შარაშენიძემ რადიო „იმედის“ ეთერში ისაუბრა.