რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
გონების სავარჯიშოები მეხსიერების გასაუმჯობესებლად ოთარ ტატიშვილისგან
ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ექიმმა ოთარ ტატიშვილმა და თამარ კობახიძემ მეხსიერების გასაუმჯობესებელი სპეციალური ვარჯიშები შემოგვთავაზეს. კოვიდ-19-ის გადატანის შემდეგ პაციენტებს მეხსიერების დაქვეითების პრობლემა ხშირად აწუხებთ. თუ მსგავსი პრობლემის წინაშე დგახართ, შემდეგი ვარჯიშები აუცილებლად გამოგადგებათ:
„შევეცდებით გასწავლოთ სავარჯიშოები, რომლითაც ავარჯიშებთ გონებას და შეამოწმებთ თქვენს მეხსიერებას. ეს ყოველდღიურადაც რომ გავაკეთოთ, არანაირი პრობლემა არ იქნება, ჩვენი მეხსიერება ამით მხოლოდ გაუმჯობესდება. პირველი სავარჯიშო შემდეგია: ეკრანზე გამოჩნდება სიტყვები: წითელი, ყვითელი, ლურჯი. თითოეული ეს სიტყვა სხვადასხვა ფერში განათდება, თქვენ უნდა თქვათ ის, რასაც დაინახავთ.თქვენ უნდა დაასახელოთ ფერები და არა სიტყვები.“
მეხსიერების გასაუმჯობესებლად ეფექტიანია ნახატების სავარჯიშოს შესრულებაც. თქვენ ყურადღებით უნდა დააკვირდეთ ნახატებს და შემდგომ შესაბამის კითხვებს გასცეთ პასუხი:
„მეორე სავარჯიშო ნახატების სავარჯიშოა. ეკრანზე გამოჩნდება ნახატები და შეგიძლიათ ამ ფოტოებს 20 წამი დააკვირდეთ. მერე დაიმახსოვრეთ და უნდა უპასუხოთ კითხვებს: რამდენი ნახატი იყო? რა ნახატი იყო მარცხნივ ზედა კუთხეში? ჩამოთვალეთ ეკრანზე არსებული ცოცხალი არსებები.“
„მესამე სავარჯიშოს ჰქვია 10 წუთი ბნელ ოთახში. ოთახს წრე უნდა დაარტყათ თვალებახვეულმა და ნახოთ, რამდენად გაქვთ დამახსოვრებული თქვენი ოთახი,“ - აღნიშნული სავარჯიშოების დახმარებით მეხსიერების გაუმჯობესებას წარმატებით შეძლებთ.