რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
რა სიმპტომები აქვს ანევრიზმას და რას უნდა მივაქციოთ განსაკუთრებული ყურადღება? - ანგიოქირურგი გიგი ბრეგაძე
ანგიოქირურგმა გიგი ბრეგაძემ ანევრიზმის სიმპტომებსა და ჯანმრთელობის იმ რისკებზე ისაუბრა, რომელსაც ის ადამიანს უქმნის:
„ანევრიზმის გასკდომის რისკი დამოკიდებულია იმაზე, თუ რა ზომისაა ანევრიზმა. ბევრი რამ არის ჩვენზე დამოკიდებული. ერთ-ერთი მთავარი რისკ-ფაქტორი მწეველობა გახლავთ. თამბაქოს მოხმარება ასუსტებს სიხლძარღვების კედელს. მნიშვნელოვანია ქოლესტერინის დონე სისხლში, ლიპიდური ცვლის დარღვევა, სიმსუქნე, მაღალი არტერიული წნევა რისკ-ფაქტორებია. მემკვიდრული რისკ-ფაქტორიც ერთ-ერთი მნიშვნელოვანია.
ანევრიზმა თუ გასკდა, სიკვდილობა 80%-ია, ესეც იმ ქვეყნებში, სადაც ცენტრალიზირებულია სამედიცინო მომსახურება და უკვე მიზანმიმართულად ხვდება ადამიანი კლინიკაში, სადაც ამის მართვა შესაძლებელია. ძალიან მნიშვნელოვანია, როგორ კლინიკაში მოხვდება პაციენტი. ანევრიზმის სიმპტომები შეიძლება იყოს მუცლის ტკივილი, წელის არეში ტკივილი, ტკივილის ფეხში გადაცემა. ამიტომაც არის, რომ პაციენტები ხვდებიან ან უროლოგთან, ან ნევროლოგთან. მიდის კვლევა ნევროლოგიური პრობლემების. ამ დროს მნიშვნელოვანია ულტრაბგერითი სკრინინგი. ძირითადად ამ დროს აღმოჩნდება ხოლმე, რომ ადამიანს აქვს ანევრიზმა, რაღაც სხვა დაავადების გამო მისული პაციენტის კვლევისას. ანევრიზმა აწვება წელის არეს ან სხვა ორგანოებს და იწვევს ამ სიმპტომებს.
ანევრიზმის გასკდომის შემთხვევაში არის გონების დაკარგვა, ცივი ოფლი, ძლიერი ტკივილი წელის არეში. ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს რა სივრცეში გასკდება ანევრიზმა. სადაც აორტაა, იქ ის, რომ ისეთი სისხლდენა ატყდეს, რომ უცებ დაიცალოს ადამიანი, არ არის. ამიტომ წნევის ვარდნის ფონზე შეიძლება მოხდეს პაციენტის მდგომარეობის დასტაბილურება და პაციენტის გადარჩენისთვის დრო გაჩნდეს. თუ ანევრიზმას კავშირი აქვს ან ნაწლავთან, ან მუცლის ღრუსთან, იქ ისეთი სისხლდენა ატყდება, რომ გადარჩენა, ალბათ, შეუძლებელია,“- მოცემულ საკითხზე გიგი ბრეგაძემ ტელეკომპანია „ფორმულას“ გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ისაუბრა.