რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
როგორ შევაყვაროთ ბავშვს ბოსტნეული? - მარი მალაზონიას რეკომენდაციები მშობლებს
ნუტრიციოლოგმა მარი მალაზონიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ბავშვებისთვის ბოსტნეულის შეყვარების ხრიკებზე ისაუბრა:
„თუ ბავშვს რაღაც პროდუქტი უკვე არ უყვარს და ამას გამოხატავს, ძალიან რთულია ამაზე მუშაობა. შვენ შეგვიძლია ბავშვთან ერთად ავირჩიოთ პროდუქტები ვიზუალური კომპონენტის გათვალისწინებით. მაღაზიაში თვითონ მოჰკიდოს ხელი ბავშვმა, თვითონ აარჩიოს ფერი. დავიხმაროთ ბავშვი მის მომზადებასა და დამუშვებაში. ძალიან ეფექტიანია, როდესაც ბავშვი კერძის მომზადების პროცესში თვითონ არის ჩართული და მერე ვთხოვთ დაგემოვნებას, ან ვთხოვთ ჩვენთვის გააკეთოს ეს.“
მარი მალაზონიას თქმით, ბავშვებს განსაკუთრებით უყვართ, როდესაც საკვებს მეგობრებთან ერთად ამზადებენ და მიირთმევენ.
„ძალიან გვეხმარება მეგობრებთან ერთად კერძის მომზადება და დაგემოვნება. ბავშვებს ძალიან უყვართ, როდესაც მეგობრებთან საერთო ტრაპეზი აქვთ. არის კიდევ საშუალება, როგორ შეიძლება მშობლებმა პროდუქტი გამოიყენონ კომპოზიციის შესაქმნელად. ჩვენ უნდა გავითვალისწინოთ, რომ 90% ინფორმაციისა, რომელიც ჩვენში შემოდის, ვიზუალურია. ეს არ არის მარტივი სატყუარა, მაგრამ ძალიან გვეხმარება იმაში, რომ ბავშვთან ურთიერთობა ავაწყოთ,“- აღნიშნა მარი მალაზონიამ.