Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ საკუთარი მშობლები აღმოჩნდებიან ასეთი სასტიკები, უნდა მიხვიდე მასწავლებელთან, უნდა არსებობდეს ბევრი გზა,“ - გიორგი კეკელიძე

„თუ საკუთარი მშობლები აღმოჩნდებიან ასეთი სასტიკები, უნდა მიხვიდე მასწავლებელთან, უნდა არსებობდეს ბევრი გზა,“ - გიორგი კეკელიძე

საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის დირექტორი გიორგი კეკელიძე 14 წლის მოზარდის თვითმკვლელობის საქმეს ეხმაურება და აღნიშნავს, რომ ყველანი ინერციების მსხვერპლები ვართ. მისი თქმით, ტრადიციების უარეს ნაწილს დროთა განმავლობაში საზოგადოება გააძევებს, კარგს კი იტოვებს, თუმცა ეს მხოლოდ განათლების შეძენით მიიღწევა:

„ყველანი მეტ-ნაკლებად რაღაც ინერციების მსხვერპლები ვართ. საზოგადოების განვითარების სხვადასხვა ეტაპზე სხვადასხვა ნორმები არსებობდა. ​ხშირ შემთხვევაში ეს ნორმები ხანგრძლივდებოდა გაუნათლებლობაში გაჯიუტებით. დრო, როდესაც მე ვიზრდებოდი სულ სხვა სტერეოტიპებს გულისხმობდა. მე მეგონა, რომ გოგოს მოტაცება იყო ჩვეულებრივი აქტი, რომელიც დაფუძნებული იყო კონკურენციას, ვინ უფრო სწრაფად მოიტაცებდა. გოგოც ამ ამბავს გარკვეულწილად ნორმად იღებდა. ზოგიერთ მოხუცს ჩემთვის უთქვამს შემდეგი ფრაზა: „მე მთლად ისეთი ლამაზიც არ ვიყავი, რომ მოვეტაცებინე.“ მოტაცება ღირსებად უფრო აღიქმებოდა ქალისთვის. ეს ის ნორმებია, რომელსაც საზოგადოება აანალიზებს, უკეთეს ნაწილს ტოვებს, უარესს, როგორც წესი გააძევებს ხოლმე, მაგრამ ამას ვერ გააძევებს ვერცერთ შემთხვევაში განათლების ქონის გარეშე.“

გიორგი კეკელიძე იმ გზებზე საუბრობს, რომლებიც მძიმე მდგომარეობაში მყოფ მოზარდებს დაიცავს:

„უნდა არსებობდეს ბევრი გზა. თუ საკუთარი მშობლები აღმოჩნდებიან ასეთი სასტიკები, უნდა მიხვიდე მასწავლებელთან, ​თუ მასწავლებელიც სასტიკი აღმოჩნდება, უნდა მიხვიდე სოციალურ მუშაკთან, თუ სოციალური მუშაკი სასტიკი აღმოჩნდება, უნდა მიხვიდე პოლიციასთან. რეალურად ეს გზებია, სხვა გზა არც არსებობს. არის კიდევ ერთი, მეხუთე გზა, რომ ჩვენ მივიდეთ მათთან, განსაკუთრებით სკოლებში და რეგიონების სკოლებში. რეგიონების სკოლები ჩვენი ყურადღების მიღმა ისეა დატოვებული, თითქოს არც არსებობს და გვახსენდება ასეთი ამბებით.“

გიორგი კეკელიძის თქმით, 14 წლის გოგონას უმძიმესი შემთხვევა არ ასახავს ქართული ოჯახების დიდ ნაწილში არსებულ ვითარებას:

„ეს კონკრეტული შემთხვევა სრულიად გამაოგნებელი იყო თავისი არსით. მე მგონია, რომ მაინც და მაინც ისეთ მაგალითად ვერ გამოდგება საბედნიეროდ, რომ თითქოს ყოველ ქართულ ოჯახში ასეთი მდგომარეობა იყოს და ყველა ქართველი მშობელი ასეთ დამოკიდებულებაში იყოს თავის შვილთან. ასე ნამდვილად არ არის. ასე სუპერ განზოგადებით ნუ ვისაუბრებთ.​ ეს პრობლემა არის, რასაკვირველია. ჩვენ ადამიანებს გვერდზე ვერ გავწევთ და ვერ ვეტყვით: „თქვენი თაობა ახლა უვარგისია სოციალური აქტივობისთვის და ცალკე კუნძულზე უნდა გაგიყვანოთ.“ აქაც უნდა ვილაპარაკოთ. ერთადერთი საგანმანათლებლო სივრცე არ არის არც სკოლა და არც უნივერსიტეტი. ჩვენ ხშირად ვსხედვართ სტუდიებში და ვლაპარაკობთ იმ ადამიანების პრობლემებზე. გვავიწყდება, რომ იმ ადამიანების პრობლემები განპირობებულია ჩვენი პასიურობითაც.“

გიორგი კეკელიძე აღნიშნავს, რომ დეკლარაციების ენით საუბარი იმ ადამიანებთან, რომლებიც ძალადობისადმი გულგრილობას იჩენენ ან ემხრობიან მას, უშედეგოა:

„ჩვენ ​არ ვუკაკუნებთ მათ კარზე და არ ვეკითხებით, რა მდგომარეობაა იქ. მხოლოდ დეკლარაციების ენით ამ ადამიანებთან ლაპარაკი არის აბსოლუტურად ფუჭი. იმ ადამიანებისგან ჩვენ აქეთ ბევრი რამ გვაქვს სასწავლი, მაგრამ არის რაღაც, რაც შეგვიძლია ჩვენც გავუზიაროთ. როდესაც ჩვენ მათ კარზე დავაკაკუნებთ, უნდა ველაპარაკოთ მათ ენაზე. უნდა ვუთხრათ: „შვილიშვილზე იმის თქმა, რომ გააუპატიურეს და გამოისყიდა, არც ქრისტიანულია, არც ქართული ტრადიციის ნაწილია, არც ადამიანად ყოფნის მთავარ ნიშანს არ შეესაბამება.“ თუ ყველაფერს ყოველთვის პოსტფაქტუმ გავიგებთ, ყველაფერი პოსტფაქტუმ იქნება, ეს არ არის გამოსავლის ძიების უკეთესი გზა. პატარა შეცდომა აქვს დაშვებული, მიუთითე, მეორე შეცდომა დაუშვა, კიდევ დაელაპარაკე. ეს არის ძალიან კომპლექსურად სამუშაო და არა „ბნელებად“ და „ნათლებად,“ ე.წ. „ლიბერალებად“ დაყოფა.“

„მე სვანეთში მინახავს ოჯახები, სადაც დაცული არის ბალანსი და ქალს და კაცს შორის არის ბრწყინვალე ურთიერთობა ამ თვალსაზრისით, ეს მინახავს ბევრ მაღალმთიან სოფელში და პირიქით, არ მინახავს ქალაქში. ეს ყველაფერი არის ყველა კუთხის და ყველა ქალაქის პრობლემა. ჩვენ უნდა ვაჩვენოთ მეზობლებს საკუთარი მეზობლის უკეთესი მაგალითი. იდენტობის თვალსაზრისით ის უფრო ახლოს არის მასთან, ვიდრე რაღაც ფურცელი, რომელსაც ის ვერ იგებს. როდესაც შენ ჩადიხარ იმპერატიული საუბრით, ეუბნები, რომ ეს ესე უნდა ქნა და არ ეუბნები, რატომ უნდა ქნას, გაუგებარი ხდება. ადამიანი ისეთი არსებაა, რომ ის ჯიუტდება საკუთარ შეცდომაში,“ - აღნიშნულ პრობლემაზე ​გიორგი კეკელიძე ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ საუბრობს.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად