Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ციფრული ჭკუასუსტობა დიდად არ განსხვავდება კლასიკური ჭკუასუსტობისგან, ტვინი ერთნაირად ზარალდება ორივესგან,“ – ია ბერსენაძე

„ციფრული ჭკუასუსტობა დიდად არ განსხვავდება კლასიკური ჭკუასუსტობისგან, ტვინი ერთნაირად ზარალდება ორივესგან,“ – ია ბერსენაძე

ტრენერი ია ბერსენაძე ციფრული ჭკუასუსტობის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, ციფრულ ტექნოლოგიებთან დაკავშირებული ჭკუასუსტობის პრობლემა კლასიკური ჭკუასუსტობისგან დიდად არ განსხვავდება:

„ციფრული ჭკუასისტობა მანფრედ შპიცერის შემოტანილი ტერმინია. ის, სამწუხაროდ, დიდად არ განსხვავდება კლასიკური ჭკუასუსტობისგან. გარკვეული ფუნქციების დაკნინება ხდება. დაკნინება შეიძლება მოხდეს საკმაოდ დიდი დოზით. ის ფუნქცია უკვე არის უფუნქციოდ. ​ტვინი რომ ნახოთ ციფრული ჭკუასუსტობისას, ის დიდად არ განსხვავდება კლასიკური ჭკუასუსტობისგან. ამ ორს შორის ბევრი რამ არის საერთო. ტვინი ერთნაირად ზარალდება ორივესგან.“

ია ბერსენაძის თქმით, ციფრული ჭკუასუსტობა მხოლოდ რამდენიმე წელია, რაც არსებობს:

„ციფრული ჭკუასუსტობა არ არის დიდი ხნის. რამოდენიმე წელია, რაც ეს არსებობს. ​ციფრული ჭკუასუსტობა არ არის მხოლოდ სოციალურ ქსელებთან კავშირში. პანდემიამ, ბუნებრივია, ეს ყველაფერი ძალიან დაამძიმა. ადამიანი როდესაც მიჯაჭვულია ტელევიზორს, მუდმივად რაღაცას უყურებს, ინფორმაციის ყლაპვა ხდება გაანალიზების გარეშე, შესაბამისად ტვინის ფუნქცია, რომელიც ანაილიტკაზე, სიტუაციურ აზროვნებაზეა პასუხისმგებელი, ვეღარ ვითარდება. ტვინს აქვს ხუთი ფუნქცია და ყველა ეს ფუნქცია უნდა შეასრულოს ტვინმა.“

ია ბერსენაძე აღნიშნავს, რომ სოციალური ქსელების ზომიერად გამოყენება ნორმალურია, თუმცა ტვინს სწორედ ზომიერების დაცვის პრობლემა აქვს:

„თუ ჩვენ ზომიერად ვუყურებთ ტელევიზორს, ეს ნორმალურია. სოციალურ ქსელს ზომიერად თუ მოვიხმართ, ნორმალურია.​ აქ პრობლემა იმაშია, რომ ტვინს უჭირს ზომიერების დაჭერა. ჩვენ როდესაც ამას ვაკეთებთ, თითქოს ჩვენი ტვინი მუშაობს. ცრუ ილუზია გვექმნება იმის შესახებ, რომ საქმეს ვაკეთებთ. ადამიანს არ შეუძლია იყოს მარტო. ის აუცილებლად უნდა იყოს სოციუმში. თითოეულ ჩვენგანს ჰყავს თავისი სოციუმი. ამ სოციუმში მისი ადგილი უნდა იყოს აღიარებული. მე რომ ჩემი სოციუმიდან გამაგდონ, მე მოვკვდები. სოციალური ქსელის ფილოსოფიაც ამას ემყარება. ფოტოს განათავსებ და თითქოს ამბობ: „მე ვარ, მე მახსოვხართ თქვენ, თქვენ გახსოვართ მე.“

„ბავშვი იბადება ყველაზე დიდი რაოდენობის ნეირონებით, მაგრამ ნეირონული კავშირები არ არის შემდგარი. ამას მერე ვაკეთებთ ნელ-ნელა. ტვინი არის ჩვეულებრივი კუნთი. ჩვენ დავდივართ სავარჯიშო დარბაზში და ვავარჯიშებთ რომელიმე კუნთს. ​ასეთივე კუნთია ტვინი. არ შეიძლება, რომ ის არ ავარჯიშო. მას ხუთი ძირითადი ფუნქცია აქვს. ხუთივე ფუნქცია უნდა იყოს განვითარებული,“ - ია ბარსენაძე აღნიშნულ პრობლემაზე ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის“ გადაცემაში „სხვა შუადღე“ საუბრობს.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად