რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ზნეობრივად ცუდად აღზრდილ ბავშვს, ალბათ, სჯობს სულ არ მისცე თავისუფლება,“ - პაატა ამონაშვილი
ფსიქოლოგმა პაატა ამონაშვილმა ბავშვისთვის თავისუფლების მიცემის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვები ყველაზე უკეთ ცხოვრებისეული მაგალითებითა და თამაშით სწავლობენ:
„როდესაც ბავშვს მოგზაურობა აინტერესებს და უნდა, რომ სხვაგან გაფრინდეს, თუ ეს შეუძლებელია, რომ ამ წუთას რეალობაში გავაკეთოთ, რატომ არ უნდა გავაკეთოთ წარმოსახვაში?! ჩვენ წარმოსახვას მოქმედებასაც ვუმატებდით, ოღონდ ოთახიდან არ გავდიოდით. თამაშის დროს ბავშვები ძალიან ბევრ რამეს სწავლობენ. თუ ბევრს ვათამაშებთ, რა თქმა უნდა, უფრო გაერკვევიან ბევრ რამეში.“
პაატა ამონაშვილის თქმით, აღზრდის მეთოდების გაუმჯობესება ნებისმიერ მშობელს შეუძლია, თუ მას მონდომება ექნება:
„ნებისმიერ მშობელს შეუძლია მრავალგზის გააუმჯობესოს თავისი მშობლური აღზრდის საშუალებები, თუ მოიწადინებს. თავისუფლება და ზნეობა ერთმანეთის გარეშე არ არსებობს. თავისუფლების სიფართოვეც განისაზღვრება ზნეობიდან გამომდინარე. ყველა ბავშვზე ვერ ვიტყვით, მაგრამ თუ შევამოწმებთ ბავშვის ზნეობრივი აღზრდის დონეს, იქვე შეიძლება ვთქვათ, რა დონის თავისუფლება შეიძლება მივცეთ. ზნეობრივად ცუდად აღზრდილ ბავშვს, ალბათ,სჯობს სულ არ მისცე თავისუფლება.“
„აღზრდა ბავშვს ეძლევა იმ ცხოვრების წესით, რომელი წესითაც მშობლები ცხოვრობენ. ზნეობრივი წესი თუ არის ოჯახში დამკვიდრებული, მაშინ ეს ცხადია ბავშვზეც გადადის ბუნებრივად, ყოველგვარი ახსნის და სწავლა-განათლების გარეშე. რომ არ უნდა დაანაგვიანო, უნდა მიეხმარო მშობელს, ეს ბავშვზეც გადადის, თუ მშობლები ასე იქცევიან. ასეთნაირად აღზრდილი ბავშვი თავისუფლებას გამოიყენებს უფრო გონივრულად და არა თავისი თავისა და სხვების საზიანოდ. თუ კარგად აღზრდილები არიან ბავშვები, მაშინ მათ თავისუფლება შეიძლება ძალიან ფართო ჰქონდეთ,“ - აღნიშნულ საკითხებზე პაატა ამონაშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.