Baby Bag

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

რა არის ტანტრუმი, როგორ ვლინდება და როგორ გავუმკლავდეთ მას? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე.

- მარი, რომ განვმარტოთ, რა არის ტანტრუმი?

- ტანტრუმი არის ემოციების „ამოხეთქვა“, რაც ადრეულ ასაკში ხშირად ვლინდება გადაღლილობის, იმედგაცრუების, ბრაზის გამო. ასეთ დროს ბავშვი ტირის, ყვირის, ფეხებს აბაკუნებს, წვება იატაკზე. შეიძლება გამოავლინოს თვითდამაზიანებელი ქცევაც.

- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს, რომ თავიდან აიცილონ ბავშვის მსგავსი ქცევა?

- მშობლებს ვურჩევ, რომ ბავშვებს საზღვრები დაუწესონ. აუცილებელია ჰქონდეთ განსაზღვრული რუტინა. პატარებს ადრეული ასაკიდანვე ასწავლონ სასურველის მიღების გადავადება „ჯერ“ და „შემდეგ“. მაგალითად, ჯერ დავითვალოთ სამამდე და მერე გავაგოროთ ბურთი ან მერე ჩამოვსრიალდეთ სასრიალოზე. ექვსი თვის ბავშვი ბუნებრივია, რომ სასურველს ტირილით მოითხოვს, მაგრამ 4 წლის ბავშვთან, რომელსაც შეუძლია მეტყველება, ეს ნორმად არ უნდა ჩათვალოს მშობელმა. მეტყველებას ხაზს ვუსვამ, რადგან ხშირად ტანტრუმის მიზეზი ისიც არის, რომ ბავშვი მშობელს ვერ აგებინებს, რა უნდა.

- თუ უკვე დაეწყო ბავშვს ტანტრუმი, ამ შემთხვევაში რას ვაკეთებთ?

- მშობელი უნდა დააკვირდეს, როდის ვლინდება ტანტრუმი, რა არის მისი წინაპირობა და რა შედეგს იღებს ბავშვი. მაგალითად, თუ მაღაზიაში ყოფნის დროს ბავშვი ითხოვს სათამაშოს, მშობელი თავიდან უარს ეუბნება, მაგრამ მას შემდეგ, რაც ბავშვი ძირს გაწვება, იტირებს, იყვირებს, თანხმდება და ყიდულობს ამ სათამაშოს, მას ეს ქცევა აუცილებლად განუმტკიცდება. ბავშვმა უკვე იცის, რომ სხვა დროსაც შეძლებს სასურველის მიღებას მსგავსი ქცევით. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ტანტრუმით ვერ მიიღოს სასურველი. ტანტრუმი არა მხოლოდ სასურველის მიღებისთვის, ხშირად რაიმეს თავიდან არიდებისთვისაც ვლინდება. მაგალითად, ბავშვი უარს აცხადებს ხელების დაბანაზე, ან სახლიდან გასვლის წინ ფეხსაცმლის ჩაცმაზე. ამ შემთხვევაშიც არ უნდა დანებდეს მშობელი, უნდა შეამოწმოს, რამდენად კომფორტულია ფეხსაცმელი ბავშვისთვის, ან წყალი ხომ არ არის ძალიან ცხელი.
ეს რეკომენდაციები პირდაპირ, ხისტად არ უნდა შევასრულოთ, აუცილებლად უნდა დავაკვირდეთ ტანტრუმის გამოვლენის წინაპირობასაც. მშობელმა ასევე უნდა ასწავლოს ბავშვს მარტივი ინსტრუქციების შესრულება, ამისთვის კი უმარტივესი გზაა ბავშვის მაქსიმალური ჩართვა ოჯახის რუტინაში, უნდა მივცეთ პატარა დავალებები და განსაკუთრებულად შევაქოთ, როდესაც შეასრულებს.

- არის თუ არა ისეთი შემთხვევები, როდესაც ბავშვმა მოაწყო ტანტრუმი, მაგრამ უმჯობესია ნაკლები ყურადღება გამოვიჩინოთ?

- ასეთ დროს, ბავშვები მშობლების რეაქციას აკვირდებიან ხოლმე. ამიტომ მნიშვნელოვანია თავი ისე მოვაჩვენოთ, თითქოს არ ვუყურებთ. ბავშვი უნდა რჩებოდეს ჩვენი თვალთახედვის არეში ან იყოს უსაფრთხო ოთახში, რომ არ დაიზიანოს თავი. როცა მშობელი შეამჩნევს, რომ იკლებს ტირილის, ყვირილის თუ სხვა გამოვლენილი ქცევის სიხშირე და ინტენსივობა, მხოლოდ ასეთ დროს შეუძლია გადაუტანოს სხვა რამეზე ყურადღება, დაეხმაროს დამშვიდებაში, მაგრამ ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვს მორალი ორ წლამდე არ აქვს. მას უნდა, რომ რაც კარგია, მისი იყოს,“ - პედიატრი ქეთი ნემსაძე

„ბავშვს მორალი ორ წლამდე არ აქვს. მას უნდა, რომ რაც კარგია, მისი იყოს,“ - პედიატრი ქეთი ნემსაძე

პედიატრი ქეთი ნემსაძე ბავშვის განვითარების უმთავრეს ეტაპზე საუბრობს. ის აცხადებს, რომ პატარები ყველაზე მეტად ნულიდან ორ წლამდე ვითარდებიან. ქეთი ნემსაძის თქმით, ორ წლამდე ასაკის ბავშვის მიმართ ჭარბი მოთხოვნები არ უნდა გვქონდეს და მას მოზრდილივით არ უნდა ვექცეოდეთ. პედიატრი აღნიშნავს, რომ ორ წლამდე ბავშვებს მორალი არ აქვთ და მათი აზროვნება ძალიან განსხვავებულია:

„ბავშვს მორალი ორ წლამდე არ აქვს. მისი მორალია: „რაც კარგია, ჩემია. რაც ჩემია, შენი ვერ გახდება.“ არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ამ ეტაპზე ბავშვს უთხრა რაიმე ნივთზე: „სხვას მიეცი.“ ის სხვას არ გაუყოფს რამეს, ეს არის ჯანმრთელი ბავშვის ფუნქცია. ​არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გავუჯავრდეთ ბავშვს, თუ ის სხვას არ უყოფს რამეს. გაზიარება არ არის მისი პრობლემა. არ უნდა წავეჩხუბოთ ბავშვს. მას უნდა, რომ რაც კარგია, მისი იყოს. შემდეგ ჩვენ ნელ-ნელა ავუხსნით, რომ კარგს უნდა მიაღწიო, მაგრამ სხვისი უფლებები არ უნდა დაარღვიო.“

ქეთი ნემსაძე ორ წლამდე ბავშვებში ეფექტიან დასჯის მეთოდოლოგიაზე საუბრობს და მშობლებს ურჩევს, ბავშვებს ხშირად შეახსენონ ყველაფერი ის, რასაც ისინი სწორად აკეთებენ:

​ორ წლამდე ასაკის ბავშვებში დასჯის მეთოდოლოგია არის ასეთი, ის ემყარება ტაიმ-აუტს. თუ ნულიდან ორ წლამდე ბავშვმა რაღაც დააშავა, ნივთი აიღო და გადააგდო, ჩვენ ერთი წუთის განმავლობაში ვუხსნით მას, რომ ეს არ არის კარგი, მიგვყავს უსაფრთხო შესვენების სკამზე ან კუთხეში. კუთხეში დაყენება შეიძლება მხოლოდ ერთი წუთით. ამის შემდეგ მას ამას არასდროს გავახსენებთ. ბავშვს გავახსენებთ იმას, რაც მან კარგი გააკეთა. განსაკუთრებით ძილის წინ შევაქებთ ბავშვს. ეს არის ის, რითაც მტკიცდება კარგი ჩვევები. ბავშვს შევახსენებთ, რა გააკეთა კარგი. ეს დასწავლის პერიოდია. ყველაზე მეტად ბავშვი ვითარდება ნულიდან ორ წლამდე,“ 

„სტრესი არის რამდენიმე სახის. არსებობს ასატანი სტრესი. რას ნიშნავს ეს? როდესაც ბავშვი პასუხობს გაკვეთილს, გულისცემა ოდნავ უჩქარდება, არის ჰორმონალური ცვლილებები, რომელიც არ იწვევს მნიშვნელოვან ცვლილებებს. ეს დადებითი სტრესია, რომელიც განვითარებას და ადაპტაციის უნარის ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს. ​ასეთი სტრესი არ უნდა ავაცილოთ ბავშვს. სერიოზული სტრესი გადადის ტოქსიკურ ბიოქიმიურ პროცესებში. ასეთი სტრესი არის დაბადებისთანავე დედისა და ბავშვის დაშორება,“ - აცხადებს ქეთი ნემსაძე.

წყარო: ​შუადღე GDS

წაიკითხეთ სრულად