Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ემართება თქვენს ორგანიზმს, როდესაც გაბრაზებული იძინებთ?

რა ემართება თქვენს ორგანიზმს, როდესაც გაბრაზებული იძინებთ?

გაბრაზებული ხშირად თუ იძინებთ, თქვენს თავს უდიდეს ზიანს აყენებთ. სიფხიზლეში თქვენ ნეგატიური ემოციების გადამუშავებას და მათგან გათავისუფლებას მარტივად ახერხებთ. თუ ვინმემ გაწყენინათ და ღამით გაბრაზებული იძინებთ, შესაძლოა, მცირე უსიამოვნება მალე შექსპირის დრამას დაემსგავსოს და მოვლენები უსიამოვნოდ განვითარდეს. რა ხდება, როდესაც ადამიანი გაბრაზებული იძინებს? ვეცდებით ამ კითხვაზე ამომწურავი პასუხი გაგცეთ.

  • ბრაზი ძილს გიფრთხობთ

სტრესი და მძიმე განცდები თქვენს ორგანიზმზე ნეგატიურად ზემოქმედებს, რის გამოც ღრმად ჩაძინება გიჭირთ და დაძაბული ხართ. ამ დროს თქვენ ვერც ჩაძინებას ახერხებთ, ხოლო თვალის მოხუჭვას თუ მაინც შეძლებთ, ღრმა ძილამდე ვერაფრით მიდიხართ. დილით თქვენ დაღლილი და გაღიზიანებული იღვიძებთ. ბრაზი ძილის დარღვევებს იწვევს, ძილის დარღვევები კი კიდევ უფრო მეტ ბრაზს. ეს ყოველივე თქვენ ირგვლივ მოჯადოებულ წრეს ქმნის, რომელში მოხვედრას არცერთი ადამიანი არ ისურვებდა.

  • ბრაზი თქვენს ჯანმრთელობას ზიანს აყენებს

მეცნიერულად დამტკიცებულია, რომ ძილის ხარისხი ადამიანის ჯანმრთელობაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. ძილი ძლიერი სტაბილიზატორია, რომელიც ემოციების გაკონტროლებაში გეხმარებათ და დღის განმავლობაში საჭირო ენერგიით გამარაგებთ. ბრაზი და ინტენსიური სტრესი ამ პროცესს მნიშვნელოვნად აფერხებს. ნეგატიური ემოციები სტრესის ჰორმონის გამომუშავებას უწყობს ხელს, რის გამოც თქვენ მარტივად ღიზიანდებით და გამუდმებით შფოთავთ. თუ გაბრაზებული ხშირად იძინებთ, თქვენ ინსომნიის და დეპრესიის განვითარების რისკი გემუქრებათ, შესაძლოა, ღამის კოშმარებმაც დაგტანჯონ.

  • თქვენ წყენის დავიწყება გიჭირთ

კვლევებით დგინდება, რომ ადამიანები, რომლებიც გაბრაზებულები იძინებენ, ნეგატიური განცდების დავიწყებას ვეღარ ახერხებენ. ძილის დროს ახალი მოგონებები ჩვენს მეხსიერებაში ილექება და ისინი ძალიან დიდხანს გვახსოვს. თუ ნაწყენი იძინებთ, ბრაზი თქვენს განუყოფელ ნაწილად იქცევა და მისგან თავის დაღწევა გაგიჭირდებათ. უმჯობესია, თუ უარყოფით ემოციებს ფხიზელი გონებით გააანალიზებთ და მხოლოდ ამის შემდეგ გადაწყვეტთ დაძინებას. ძილი ნეგატიურ განცდებს უფრო გააძლიერებს, რაც თქვენს განწყობაზე უარყოფითად აისახება.

  • თქვენ გულწრფელობას კარგავთ

ყველამ კარგად ვიცით, რომ გვიანი საღამო წყვილისთვის ინტიმური დროა. თუ თქვენ დასაძინებლად გაბრაზებული წვებით, პარტნიორის მიმართ ტოქსიკური დამოკიდებულება გიჩნდებათ. თქვენ საღამოს საათებს ბრაზთან და ნეგატიურ განწყობასთან აიგივებთ, რის გამოც მეუღლის მიმართ სიახლოვეს ვერ გრძნობთ. თუ ჩხუბის შემდეგ ყოველთვის გაბრაზებულ გულზე დაიძინებთ, თქვენი ურთიერთობა სერიოზულ დარტყმას მიიღებს და შესაძლოა, დასრულდეს კიდეც.

  • მეუღლესთან ურთიერთობა გიფუჭდებათ

ჩხუბის დროს საბანს თუ დაიფარებთ და დაძინებას გადაწყვეტთ, მეუღლეს აგრძნობინებთ, რომ თქვენთვის ყველაზე მთავარი კამათში გამარჯვებაა და არა ჯანსაღი ურთიერთობის შენარჩუნება. კონფლიქტთან გამკლავების თქვენეული მეთოდები ურთიერთობას ან ამყარებს, ან ანგრევს, რის გამოც ძალიან დიდი სიფრთხილე გმართებთ.

მომზადებულია ​brightside.me - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად