Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ არის საზიანო ბავშვისთვის ბევრი ფოტოს გადაღება?

რატომ არის საზიანო ბავშვისთვის ბევრი ფოტოს გადაღება?

სოციალური მედიისა და თანამედროვე ტექნოლოგიების წყალობით მშობლები შვილების ზრდის პროცესს კამერაზე აღბეჭდავენ, შემდეგ კი ვირტუალურ მეგობრებს უზიარებენ. თქვენი შვილისთვის ფოტოების გადაღებაში ცუდი არაფერია, თუმცა თუ მას მეტისმეტად ბევრ ფოტოს უღებთ, ეს მისთვის ძალიან საზიანოა.

  • ბავშვი ფიქრობს, რომ ის სამყაროს ცენტრია

მშობელი გამუდმებით ბავშვისთვის ფოტოების გადაღებით თუ არის დაკავებული, ხოლო ოჯახის სხვა წევრებს კადრში არ ახვედრებს, პატარა იფიქრებს, რომ ის განსაკუთრებული ადამიანია. შესაძლოა, მას მოლოდინი გაუჩნდეს, რომ ყოველთვის ყველას ყურადღებას დაიმსახურებს. ბავშვები ზოგჯერ კამერას იმარჯვებენ და სელფებს თავად იღებენ. ფოტოების ხშირი გადაღება ბავშვში ნარცისისტულ განცდებს აძლიერებს.

  • ბავშვი მეტისმეტად თვითკირიტიკული ხდება

ბავშვის ფოტოები სოციალურ ქსელში სათანადო მოწონებას თუ არ დაიმსახურებს, ის დაიწყებს ფიქრს, თუ რატომ არ მოსწონთ ადამიანებს. ბავშვი იფიქრებს, რომ მას ლამაზად არ აცვია, რომ ის მახინჯი დაიბადა და რომ მისი კამერა კარგად არ მუშაობს. თუ მისი მეგობრების ფოტოებს უფრო ბევრი ადამიანი მოიწონებს, ბავშვის თვითშეფასება კიდევ უფრო დაეცემა. კვლევებით დგინდება, რომ გოგონები, რომლებიც საკუთარ ფოტოებს სოციალურ ქსელში ხშირად ათვალიერებენ, თავიანთი წონით უკმაყოფილოები არიან.

  • ბავშვი მოგონებების დეფიციტს განიცდის

მშობლები, რომლებიც შვილებს ბევრ ფოტოს უღებენ, პატარებს საკუთარი ემოციების გამოხატვას არ ასწავლიან. ისინი გამუდმებით კამერის მიღმა არიან და ბავშვების თავგადასავლებში არ მონაწილეობენ. პატარებს უჭირთ მოგონებების ფორმირება და გაურკვევლობა ტანჯავთ.

  • ბავშვები ხშირად თავს შეურაცხყოფილად გრძნობენ

მშობლები, რომლებიც სოციალურ ქსელში შვილების ფოტოებს ხშირად აქვეყნებენ, ბავშვებს უხერხულ მდგომარეობაში აგდებენ. შესაძლოა, წლების შემდეგ ბავშვმა წარმატებას მიაღწიოს, ცნობილი სახე გახდეს, არაკეთილმოსურნე ადამიანებმა კი სოციალური ქსელიდან მისი ბავშვობის სასაცილო ფოტო ამოქექონ. ბავშვები განიცდიან, როდესაც მშობლები მათ ვიდეოებს დაუკითხავად ტვირთავენ სოციალურ ქსელში და ყველას აჩვენებენ, როგორ არიგებენ ჭკუას შვილებს. შესაძლოა, ბავშვს კლასელების შერცხვეს, როდესაც აღმოაჩენს, რომ მისი სასაცილო ფოტო ან ვიდეო ინტერნეტში უამრავმა ადამიანმა ნახა.

  • ბავშვის პირადი სივრცე იზღუდება

ბავშვს უფლება აქვს თავისი პირადი სივრცე ჰქონდეს. მშობლები ბავშვების ფოტოს სოციალურ ქსელებში თვითნებურად ტვირთავენ, რადგან ბავშვი მცირეწლოვანია. შესაძლოა, ასაკის მატებასთან ერთად ბავშვმა აღმოაჩინოს, რომ მშობლების გადაწყვეტილება არ მოსწონს. მშობლები დარწმუნებულები ვერ იქნებიან, რომ ბავშვს მათ მიერ ატვირთული ფოტოები მომავალში მოეწონება.

  • ბავშვის დისკრიმინაციის რისკი მაღალია

კიბერბულინგი საკმაოდ გავრცელებული მოვლენაა. ბავშვის ფოტოების სოციალურ ქსელში განთავსებით, მას საფრთხის წინაშე აყენებთ. სხვა ადამიანებს შეუძლიათ ის გარეგნობის გამო ანონიმურად გააკრიტიკონ. კლოე კარდაშიანი იძულებული გახდა აგრესიულ ადამიანებს გამკლავებოდა, რომლებიც მის ქალიშვილს კანის ფერის გამო აკრიტიკებდნენ. მსგავსი დავდასხმის მსხვერპლი ძალიან ბევრი ბავშვი ხდება.

  • ბავშვი ძალიან ბევრს ფიქრობს იმაზე, თუ რას ფიქრობენ მასზე სხვები

24 თვის ასაკიდან ბავშვები უკვე იწყებენ იმაზე ფიქრს, თუ რას ფიქრობენ მათზე სხვები. როდესაც მათ ფოტოებს უღებთ და შემდეგ სოციალურ ქსელში აქვეყნებთ, ისინი სხვა ადამიანების კომენტარებს აკვირდებიან. სხვების დამოკიდებულება მათზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. ბავშვები გამუდმებით იმაზე ფიქრობენ, თუ რა აზრის არიან სხვა ადამიანები მათზე.

მომზადებულია ​brightside.me - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად