Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

სხვა მშობელს და მისი აღზრდის მეთოდებს სანამ გააკრიტიკებთ, დაფიქრდით, თავად ხართ თუ არა იდეალური მშობელი

სხვა მშობელს  და მისი აღზრდის მეთოდებს სანამ გააკრიტიკებთ, დაფიქრდით, თავად ხართ თუ არა იდეალური მშობელი

ადამიანები წინასწარ გეგმავენ, როგორი მშობლები იქნებიან, რას გააკეთებენ ან არ გააკეთებენ, როდესაც შვილების აღზრდას დაიწყებენ. ბევრი ქალბატონი დედობის გამოცდილების მიღებამდე ხმამაღლა აცხადებს, რომ მისი შვილი ისტერიკას არასდროს მოაწყობს, რომ ის ყოველთვის მოუსმენს მშობელს. ადამიანები ვერ ვხდებიან, რომ მშობლობისთვის წინასწარ მომზადება შეუძლებელია. არავინ იცის, რა გადაწყვეტილების მიღება მოუწევს ცხოვრებაში შვილების გაჩენის შემდეგ.

მშობლები ძალიან ღიზიანდებიან, როდესაც მათ ისეთი ადამიანები აკრიტიკებენ, რომლებსაც შვილები უკვე ჰყავთ. ყველა მშობლისთვის ცნობილია, რამდენ სირთულესთან არის დაკავშირებული ბავშვის აღზრდა. როდესაც მშობლებს დასაოჯახებელი ადამიანები აკრიტიკებენ, მათი ნეგატიური შეფასებები შედარებით მისაღებია, რადგან გამოცდილების არქონის გამო ისინი ძალიან ბევრ რამეს ვერ ხვდებიან.

სხვა მშობელს და მისი აღზრდის მეთოდებს სანამ გააკრიტიკებთ, გირჩევთ კარგად დაფიქრდეთ, რა მიზეზები შეიძლება იდგეს მშობლის კონკრეტული ქცევის ან გადაწყვეტილების მიღმა. არ შეიძლება ადამიანის გაკრიტიკება, როდესაც მის შესახებ ბევრი არაფერი იცით.

  • ბავშვის აღზრდის ერთადერთი სწორი გზა არ არსებობს

ბავშვები ერთმანეთისგან ძალიან განსხვავდებიან. მათ სხვადასხვაგვარი დისციპლინა და ყურადღება ესაჭიროებათ. ბავშვს მშობელზე უკეთ არავინ იცნობს. როდესაც ხედავთ, რომ სხვა მშობელი თქვენგან განსხვავებულ აღზრდის მეთოდებს იყენებს, მისი გაკრიტიკება არ უნდა დაიწყოთ. მან თქვენზე უკეთ იცის, როგორ მოიქცეს საკუთარ შვილთან.

  • მშობლის შესახებ საკმარისი ინფორმაცია არ გაქვთ

მაღაზიაში ატირებულ ბავშვს თუ ხედავთ, რომლის ქცევასაც მშობელი ყურადღებას არ აქცევს და შვილის მიმართ გულგრილობას ავლენს, მისი გაკრიტიკება საჭირო არ არის. თქვენ არაფერი იცით ამ ადამიანის შესახებ. წარმოდგენა არ გაქვთ, რა ხდება მის ცხოვრებაში, რატომ იქცევა ის ასე და არა სხვაგვარად. თქვენი კრიტიკა უკანასკნელია, რაც ატირებული ბავშვის მშობელს სჭირდება.

  • სხვა მშობლების შვილები თქვენი შვილები არ არიან

სხვა მშობლების აღმზრდელობითი მეთოდები და მიდგომები თუ არ მოგწონთ, თქვენი ნეგატიური ფიქრები ღიად არ უნდა გამოხატოთ. ისინი თქვენს შვილებს არ ზრდიან. მათ უკეთ იციან, რა უფრო სწორია საკუთარ შვილებთან მიმართებაში. შესაძლოა, თქვენი აღზრდის მეთოდები მათთვის მოსაწონი სულაც არ იყოს. ნუ იფიქრებთ, რომ მხოლოდ თქვენ ხართ იდეალური მშობელი.

  • ნუ გააკრიტიკებთ სხვას იმის გამო, რასაც თავად აკეთებთ

არასდროს გქონიათ შემთხვევა, როდესაც ადამიანი გარკვეული ქცევისთვის გააკრიტიკეთ, შემდეგ კი თავადაც ასე მოიქეცით? რა თქმა უნდა, მსგავსი რამ ყველა ადამიანის ცხოვრებაში ხდება. თქვენ წინასწარ არასდროს იცით, რისი გაკეთება მოგიწევთ ხვალ. სწორედ ამიტომ, გირჩევთ, დაუფიქრებელი კრიტიკისგან თავი შეიკავოთ.

  • ბავშვის აღზრდის საკითხში ექსპერტები არ არსებობენ

შეუძლებელია, რომ რომელიმე ადამიანმა ზუსტად იცოდეს, როგორ აღზარდოს თითოეული ბავშვი, რომელიც სამყაროს ევლინება. ყველა პატარა ინდივიდუალურია და მათთან ერთნაირ მიდგომებს ვერ გამოვიყენებთ. შესაძლოა, თქვენ ბავშვთა აღზრდის სწორი მეთოდების შესახებ უამრავი წიგნი წაიკითხოთ, ყველა რჩევა გაითვალისწინოთ, მაგრამ მაინც უამრავი შეცდომა დაუშვათ. იდეალური ბავშვის აღზრდის ოქროს წესი არ არსებობს.

მშობლის მთავარ მიზანს ბავშვისთვის იდეალური როლური მოდელის შექმნა წარმოადგენს. სხვა მშობლების კრიტიკა ყველაზე მარტივი და ამავე დროს მიუღებელი ქცევაა. სხვების აღმზრდელობითი მეთოდების შეფასების ნაცვლად საკუთარი შვილების აღზრდაზე კონცენტრირდით. დისციპლინა, მატერიალური კეთილდღეობა ან მზრუნველობა ღირსეული ბავშვის აღზრდის გარანტი ვერ იქნება. თუ სხვების აღზრდის წესების შეფასებას მეტისმეტად დიდ დროს დაუთმობთ, შესაძლოა, აღმოაჩინოთ, რომ ძალიან ბევრი შეცდომა დაუშვით და ისეთი შვილები ვერ აღზარდეთ, როგორებზეც მთელი ცხოვრება ოცნებობდით.

მომზადებულია ​chicagonow.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად