მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„დიდი რისკი გვაქვს, რომ განვითარდეს ტოქსიურობა, ორგანიზმის მოწამვლა D ვიტამინით,“ - ზაზა თელია ჰიპერვიტამინოზის საფრთხეებზე
დერმატო-ვენეროლოგმა ზაზა თელიამ ჰიპერვიტამინოზის საფრთხეებზე ისაუბრა და D ვიტამინის დანამატების გამოყენებისას სიფრთხილის გამოჩენისკენ მოგვიწოდა:
„ჩვენ უნდა გვახსოვდეს, რომ როგორც ჰიპოვიტამინოზი, ისევე ჰიპერვიტამინოზი არის სერიოზული საფრთხე. ამ თემაზე არავინ არ საუბრობს. ვიტამინების მოჭარბება ორგანიზმში არის ასევე პრობლემა. როდესაც დანამატის სახით იღებენ ადამიანები ვიტამინებს, დიდი რისკია, რომ მოხდეს ჰიპერვიტამინოზი. D ვიტამინის რეკომენდებული ნორმა 600-დან 800 ერთეულამდეა. თქვენ რომ გადახედოთ, რა რაოდენობის D ვიტამინი ინიშნება, ეს საგანგაშოა.“
ზაზა თელიას თქმით, D ვიტამინის ზედმეტი დოზებით მიღება ტოქსიურობის განვითარების რისკებს ზრდის:
„4000-5000 ერთეულის მიღება დღის განმავლობაში, როდესაც რეკომენდებულია 600-800 ერთეული, წარმოიდგინეთ რამხელა სხვაობაა. რიცხვები განსხვავებულია ასაკის მიხედვით, ასევე განსხვავებაა ორსულებთან და ბავშვებთან. ჩვენ დიდი რისკი გვაქვს, რომ განვითარდეს ტოქსიურობა. ტოქსიურობა ნიშნავს, როდესაც D ვიტამინით მოწამვლა ხდება ორგანიზმის. შესაძლებელია, რისკი იყოს ჰიპერკალცემიის, ორგანიზმში კალციუმის მოჭარბების. ეს რატომ არის საგანგაშო? ჩვენ ვიცით, რომ D ვიტამინი ეხმარება ორგანიზმს, რომ შეითვისოს კალციუმი და შექმნას ე.წ. რეზერვი. როდესაც კალციუმის რეზერვი შევსებულია და ჩვენ დამატებით ვიღებთ D ვიტამინს, ხდება წებოს სახით კალციუმის ჩალაგება, ამან შესაძლოა განაპირობოს სისხლძარღვებსა და რბილ ქსოვილში კალციუმის ჩალაგება. თირკმელში კენჭების გაჩენის რისკი იმატებს.“
„წარმოდგენილია უზარმაზარი კვლევა. ამ კვლევაში 443 000 ადამიანზე მეტი მონაწილეობდა. შესწავლილი იყო D ვიტამინის როლი კოვიდ-19-ის დროს. კვლევამ ვერ ანახა ვერანაირი სარგებელი. არსებობს D ვიტამინის გენეტიკურად დეტერმინირებული დაბალი მაჩვენებლი. ამ შემთხვევაში ადამიანი, რაც უნდა დანამატის სახით D ვიტამინი მიიღოს, ვერ აიყვანს ორგანიზმში D ვიტამინს მაღლა. გენეტიკურად დეტერმინირებული ვიტამინ D-ს ნაკლებობა ვისაც ჰქონდა, ამ ადამიანებში ჰოსპიტალიზაციის მაჩვენებელი იყო ბევრად დაბალი, ვიდრე იმ ადამიანებში, ვისაც ეს მაჩვენებლი დაბალი არ ჰქონდა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ზაზა თელიამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.
