მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„მივიღეთ გადაწყვეტილება, რომ 12-16 წლამდე განსაკუთრებული რისკ-ჯგუფის ბავშვების ვაქცინაციას დავიწყებთ,“ - თემურ მიქელაძე
პედიატრმა თემურ მიქელაძემ 12-16 წლამდე განსაკუთრებული რისკ-ჯგუფის მქონე ბავშვებში ვაქცინაციის დაწყება დააანონსა:
„ჩვენ მივიღეთ გადაწყვეტილება, რომ 12-დან 16 წლამდე განსაკუთრებული რისკ-ჯგუფის ბავშვების ვაქცინაციას დავიწყებთ. რამოდენიმე ერთეულ ბავშვს სპეციალური მომართვის საფუძველზე ჩვენ უკვე ჩავუტარეთ ვაქცინაცია 12 წლის ასაკშიც, იყო ნევროლოგიური დარღვევა, იყო ორგანო გადანერგილი. გამოიყოფა გულ-სისხლძარღვთა სისტემის პათოლოგია, თირკმლის ქრონიკული უკმარისობის მქონე პაციენტები, ტიპი 2 დიაბეტის მქონე ბავშვები, ცენტრალური ნერვული სისტემის დეგენერაციული დაავადებები, ნეირო-კოგნიტური მოშლილობები. ეს არც ისე მცირე ჯგუფია პაციენტების. რა თქმა უნდა, ეს ვაქცინაცია ჩატარდება მშობლის ინფორმირებული თანხმობის შედეგად.“
თემურ მიქელაძის თქმით, საქართველოში 16-49 წლის ასაკის უფრო მეტი ადამიანია აცრილი, ვიდრე 60 წელს ზემოთ ასაკის მოქალაქეები:
„16-დან 49 წლამდე არის უფრო მეტი აცრილი, ვიდრე 60 წელს გადაცილებული. ჩვენი მთავარი სამიზნე ჯგუფი უნდა იყოს 60 წელს გადაცილებული მოსახლეობა. ფატალური გამოსავალი სწორედ ამ ასაკობრივ ჯგუფშია. ბავშვებს კოვიდი ისედაც მსუბუქად გადააქვთ. მე პანდემიის დაწყებიდან 4500-მდე პაციენტი გავატარე, აქედან მქონდა მხოლოდ 27 ჰოსპიტალიზაციის შემთხვევა. იქიდანაც არცერთ ბავშვთან არ ყოფილა რაიმე განსაკუთრებული სიმძიმე.“
„ჩვენ რაც გვქონდა ბავშვებში ლეტალობის შემთხვევა, აქ იყო თანდაყოლილი პათოლოგიები, ნერვული სისტემის დაზიანება, თანდაყოლილი მანკი ან დაგვიანებული მიმართვა. სწორედ ამიტომ უნდა გამოიყოს ეს რისკ-ჯგუფის ბავშვები, რადგან ისინი ისედაც ცხოვრობდნენ და ას წლამდე იცხოვრებდნენ. მათ ქრონიკულ დაავადებას მართავს ოჯახის ექიმი. რომ არა კოვიდი, ისინი იქნებოდნენ ჯანმრთელად. ჩვენ გრიპის ვაქცინასაც, პირველ რიგში, განსაკუთრებულ რისკ-ჯგუფებში ვაკეთებთ,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თემურ მიქელაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.
