რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„ბავშვებისთვის შაქრის მოხმარება როგორც სადღესასწაულო დღეებში, ასევე ზოგადად არ არის რეკომენდებული,“ - ენდოკრინოლოგი თამარ ჩადუნელი
ენდოკრინოლოგმა თამარ ჩადუნელმა სადღესასწაულო დღეებში მშობლებს ბავშვებში ტკბილეულის მიღების შეზღუდვისკენ მოუწოდა:
„ბავშვებისთვის შაქრის მოხმარება როგორც სადღესასწაულო დღეებში, ასევე ზოგადად არ არის რეკომენდებული. საერთოდ არ არის რეკომენდებული, რომ ბავშვს ჩაი დავალევინოთ შაქრით და მივცეთ დიდი რაოდენობით ტკბილეული. ყოველთვის ვცდილობთ, რომ ჯანმრთელობაზე ვიზრუნოთ პატარა ასაკიდან. მინიმალურად უნდა გამოვიყენოთ შაქრის შემცველი პროდუქტი.“
თამარ ჩადუნელის თქმით, ლაქტაციის დროს მონოდიეტების დაწყება არ შეიძლება:
„ლაქტაციის დროს მონოდიეტა და მკაცრი დიეტა თვითნებურად არაფრით არ შეიძლება. დედებს ვურჩევდი, რა თქმა უნდა, სწორ კვებას. სწორი კვება გულისხმობს დღეში 3-4-ჯერ კვებას. დღე დავიწყოთ საუზმით. საუზმეზე შეიძლება იყოს შედარებით მაღალკალორიული პროდუქტი, პური, ბურღულეული, ხილი. დღის მეორე ნახევარში წვნიანი, ხორცის პროდუქტები, სალათი, რძის პროდუქტები. ყველი უფრო დღის პირველ ნახევარში, რადგან შედარებით კალორიულია.“
„თვლიან, რომ ხილი კვება არ არის. საღამოს ორი ცალი მანდარინი, ვაშლი, თუ ადამიანს არ ჩავეკითხებით, თვლის, რომ არაფერი უჭამია. ნებისმიერი ხილი, თუნდაც ეს იყოს ტყემალი და ალუჩა, შეიცავს შაქარს. ხილი უნდა მივიღოთ დღის პირველ ნახევარში,“ - აღნიშნულ საკითხზე თამარ ჩადუნელმა ტელეკომპანია „ფორმულას“ გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ისაუბრა.