მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„მუცელზე წოლა ერთ-ერთი არასასურველი პოზაა, ამ დროს ზეწოლა ხდება სისხლძარღვებზე,“ - თერაპევტი ლია ჭანტურიძე
თერაპევტმა ლია ჭანტურიძემ სხვადასხვა პოზიციაში ძილის დადებით და უარყოფით მხარეებზე ისაუბრა. მისი თქმით, ყველაზე გავრცელებული პოზიცია ზურგზე წოლაა, რომელიც ერთ-ერთ საუკეთესო პოზად ითვლება ხერხემლისთვის:
„ყველაზე გავრცელებული პოზიცია არის ზურგზე წოლა, როდესაც ადამიანი წევს ზურგზე, გამართული ხელებით და ფეხებით. ის განიხილება, როგორც ერთ-ერთი საუკეთესო პოზა ხერხემლისთვის. ეს კისრისთვის და მხრებისთვის არის კარგი დასვენება. ამ დროს უმჯობესდება თავის ტვინის სისხლის მიმოქცევა, რაც ამცირებს თავის ტკივილის რისკს. ქალბატონებისთვის არის ეს საინტერესო, რადგან აუმჯობესებს მკერდის სიმკვრივეს. ეს პოზა კურნავს უძილობას. ამ პოზას აქვს თავისი გვერდითი მხარეები. შეიძლება, გამოიწვიოს წელის ტკივილი. ამის შესამსუბუქებლად შეგვიძლია ბალიში გამოვიყენოთ და მუხლების ქვეშ ამოვიდოთ. ასეთი პოზა ამწვავებს ხვრინვას, განსაკუთრებით იმ ადამიანებში, ვისაც აწუხებს ძილის აპნოე. მათთვის სასურველია გვერდზე წოლა. მათთვის ვისაც აქვს რეფლუქს ეზოფაგიტი, ზურგზე წოლა არ არის რეკომენდებული.“
ლია ჭანტურიძის თქმით, ხერხემლისთვის კიდევ ერთ საუკეთესო პოზად ე.წ. „მორის პოზა“ ითვლება:
„არის ასეთი „მორის პოზა.“ ეს არის გვერდზე წოლა, მარჯვენა ან მარცხენა მხარეს, გამართული ფეხებით და ხელებით. ესეც განიხილება, როგორც ერთ-ერთი იდეალური პოზა ხერხემლისთვის. ის აგვაცილებს ზურგის, კისრის და თავის ტკივილს. ამ პოზასაც აქვს თავისი გვერდითი ეფექტები. ის იწვევს ტკივილს ბარძაყის და მხრის მიდამოში, რადგან ხდება ხანგრძლივი ზეწოლა. ამის შესამსუბუქებლად შეგვიძლია ბალიში ამოვიდოთ თეძოს ქვეშ, ფეხებს შორის. გვერდით როდესაც ვწევართ, ამ დროს თავის ტკივილები არ არის, თუ, რა თქმა უნდა, კომფორტული ბალიში გვაქვს. სასურველია ანატომიური ბალიში გამოვიყენოთ, რომელიც შეავსებს ადგილს კისერსა და საწოლს შორის, რაც აგვარიდებს თავის ტკივილს. გვერდზე წოლამ შეიძლება გაგვიჩინოს ნაოჭები სახეზე, გამოიწვიოს ცალი მკერდის დეფორმაცია. გვერდზე წოლა იდეალური პოზაა ორსულებისთვის. ამ დროს ნაყოფის სისხლის მიმოქცევა უმჯობესდება. ის ხვრინვას ამცირებს, ამიტომ სასურველია, ვიწვეთ გვერდზე.“
ლია ჭანტურიძემ ემბრიონის პოზაზეც ისაუბრა. მისი თქმით, ასეთ პოზიციაში ძილი კომფორტულია ორსული ქალბატონებისთვის:
„ემბრიონის პოზაც გვერდზე წოლაა. ამ დროს მუხლები და ხელები უფრო მოხრილი გვაქვს. ეს პოზაც კარგია ზურგისთვის. ის ამცირებს რეფლუქსს, ხვრინვას, კომფორტულია ორსულებისთვისაც. ამ პოზასაც ახასიათებს მკერდის დეფორმაცია, შეიძლება გამოიწვიოს კისრის ტკივილი.“
„მუცელზე წოლა ერთ-ერთი არასასურველი პოზაა. ეს მთლიანად ხერხემლისთვის არის დატვირთვა. როდესაც ვწევართ მუცელზე, თავი შეტრიალებული გვაქვს ან მარჯვნივ, ან მარცხნივ. ამ დროს ზეწოლა ხდება სისხლძარღვებზე, რომლებიც გაივლის ხერხემლის მალებს შორის. სისხლი კარგად არ მიედინება თავისკენ, კვება ვერ ხდება კარგი, დილით ვიღვიძებთ თავის ტკივილით. შეიძლება გავიღვიძოთ შეშუპებით, რადგან ვენური სისხლის უკუდინებაც არ ხდება კარგად. განსაკუთრებით არ არის რეკომენდებული ასეთი ძილი ადამიანებში, რომლებსაც აქვთ სისხლძარღვების პრობლემები, ათეროსკლეროზი და ოსტეოქონდროზი,“ - აღნიშნულ საკითხზე ლია ჭანტურიძემ ტელეკომპანია რუსთავი 2-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.
