რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„თუ ბავშვთან 72 საათის შემდეგ კვლავ ნარჩუნდება მაღალი ტემპერატურა, აუცილებლად მიმაჩნია, გაკეთდეს სისხლის საერთო ანალიზი,“- პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი
პედიატრმა ინგა მამუჩიშვილმა ომიკრონის დროს ბავშვებში ცხელების მართვის შესახებ ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:
„ომიკრონის შემთხვევაში არის ხოლმე ასე, რომ მშობლები ბავშვს მისცემენ სიცხის დამწევს და ტემპერატურა, იმის ნაცვლად, რომ დაიწიოს, მაღლა მიდის. როდესაც ტემპერატურა მიდის მაღლა, სანამ ის პიკს მიაღწევს, ბავშვისთვის დამახასიათებელია სისხლძარღვების სპაზმი და კანკალი. ზოგჯერ არის ხოლმე, თითქოს ბატუტზე ხტუნაობს ბავშვი, ისეთი ძლიერი შემცივნებაა. როდესაც ტემპერატურა პიკს მიაღწევს, ბავშვი ცხელდება, ხურდება. ამ დროს ბავშვი აუცილებლად უნდა გავაგრილოთ. როდესაც კანკალია, შეიძლება ბავშვი ჩავათბუნოთ.“
ინგა მამუჩიშვილის თქმით, ძალიან მაღალი ტემპერატურის დროს, შესაძლოა, ბავშვს სიცხის დამწევი საშუალების გაორმაგებული დოზა მივცეთ:
„ავტორთა ერთი ნაწილი ამბობს, რომ ბავშვს ძალიან მაღალი ტემპერატურის დროს, შესაძლოა, მივცეთ სიცხის დამწევი საშუალების გაორმაგებული დოზა. შეიძლება ამ დროს თავის ტვინში ჰიპოქსიური პროცესების განვითარება მოხდეს. თუ სიცხის დამწევი მივეცით, მაგრამ ტემპერატურა კვლავ მაღლა მიდის, ჩვენ შეიძლება გამოვიყენოთ ხალხური მეთოდები. ბავშვი გავაშიშვლოთ, დავზილოთ ოთახის ტემპერატურის თბილი წყლით და არა ცივი წყლით! ბავშვს უნდა დავუზილოთ კიდურები, მაგისტრალური სისხლძარღვების ადგილები. ზოგიერთს ამ ხალხურ მეთოდებზე ეცინება, მაგრამ ხშირ შემთხვევაში ამართლებს ეს მეთოდები. ათქვეფილი კვერცხის გული წასმული ხელისგულებსა და ფეხისგულებზე მაღალი ტემპერატურის დროს შეიძლება ერბოკვერცხივით შეიწვას და ამ დროს ტემპერატურა მოდის დაბლა. სითხეებით, გრილი ჩაებით, რძით, კომპოტებით დავტვირთოთ ბავშვი. ბავშვმა შეიძლება არ დალიოს სითხე, მაგრამ ყლუპებით მაინც უნდა შევთავაზოთ.“
„ვინაიდან დღეს საქმე გვაქვს ომიკრონთან და შტამთან, რომელიც ჩვენთვის აბსოლუტურად შეუსწავლელია, სასურველია მაღალი ტემპერატურის პირველივე დღეს ბავშვის პირადი ექიმი ჩავაყენოთ საქმის კურსში, დავურეკოთ, ვესაუბროთ. თუ ბავშვთან 72 საათის შემდეგ კვლავ ნარჩუნდება მაღალი ტემპერატურა, აუცილებლად მიმაჩნია, გაკეთდეს სისხლის საერთო ანალიზი, თუნდაც ჰემოგრამა, რათა შევისწავლოთ ბავშვის ორგანიზმის ჯანმრთელობის მდგომარეობა. ომიკრონი ახალი შტამია და ჩვენ არ ვიცით ის როგორ განვითარდება, ამიტომ სისხლის საერთო ანალიზი მაინც გავაკეთოთ ბავშვებში,“- აღნიშნულ საკითხზე ინგა მამუჩიშვილმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.